تاثیر دانسیته فوم سقفی بر مقاومت و عایق بودن سقف تیرچه بلوک

در صنعت ساختمان‌سازی امروز، سرعت اجرا، کاهش وزن سازه و صرفه‌جویی در هزینه‌ها از اصلی‌ترین دغدغه‌های هر پروژه عمرانی به شمار می‌رود. یکی از سیستم‌های پرکاربرد که این ویژگی‌ها را با هم ترکیب کرده است، سقف تیرچه بلوک می‌باشد. در این نوع سقف، استفاده از فوم سقفی یا یونولیت سقفی نقش کلیدی در کیفیت نهایی سازه دارد.

اما نکته‌ای که بسیاری از پیمانکاران و حتی برخی طراحان کمتر به آن توجه می‌کنند، چگالی یا دانسیته فوم سقفی است. چگالی فوم مستقیماً بر استحکام مکانیکی، میزان عایق بودن حرارتی و صوتی، و حتی دوام کلی سقف اثر می‌گذارد.
در این مقاله، گروه تولیدی میگلی به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان معتبر انواع فوم سقفی در ایران، به زبان ساده و کاربردی بررسی می‌کند که دانسیته فوم سقفی دقیقاً چیست و چرا در انتخاب آن باید دقت ویژه‌ای به خرج داد.

دانسیته فوم سقفی چیست؟

چگالی فوم سقفی (Density) در فوم سقفی به معنای مقدار جرم ماده در واحد حجم است. یعنی اگر دو قطعه فوم هم‌اندازه را در نظر بگیریم، قطعه‌ای که سنگین‌تر است، دانسیته بالاتری دارد. به‌عبارتی هرچه فوم متراکم‌تر باشد، ذرات پلی‌استایرن در آن فشرده‌تر بوده و فضای خالی بین سلول‌ها کمتر است.

جنس فوم سقفی چیست؟

فوم سقفی از پلی‌استایرن منبسط‌شده (EPS) ساخته می‌شود. این ماده به دلیل سبکی، شکل‌پذیری و مقاومت حرارتی بالا، بهترین گزینه برای پرکردن فضاهای بین تیرچه‌ها است.

انواع دانسیته فوم سقفی

در بازار، فوم‌های سقفی بر اساس وزن مخصوص خود در سه گروه اصلی تولید می‌شوند. شما باید قبل خرید فوم از کارخانه فوم سقفی از ویژگی‌های آن آگاهی داشته باشید.

نوع فوم سقفی	محدوده دانسیته (kg/m³)	ویژگی‌ها
فوم سبک	۸ تا ۹	وزن کم، عایق حرارتی بالا، مقاومت کمتر در برابر فشار بتن
فوم متوسط	۱۰ تا ۱۲	تعادل میان مقاومت و عایق حرارتی
فوم سنگین	۱۳ تا ۱۵	مقاومت بالا در برابر فشار، اما انتقال حرارت بیشتر

در عمل، فوم با دانسیته متوسط (۱۰ تا ۱۲) بهترین انتخاب برای سقف تیرچه بلوک است.

گروه تولیدی میگلی نیز با تکیه بر استانداردهای ملی و کنترل دقیق وزن مخصوص در فرآیند تولید، فوم‌هایی با دانسیته دقیق و یکنواخت ارائه می‌دهد تا عملکردی ایده‌آل در سازه فراهم شود.

نقش فوم سقفی در سیستم تیرچه بلوک

برای درک بهتر اهمیت دانسیته، باید ابتدا وظایف اصلی فوم در سقف تیرچه بلوک را بشناسیم. فوم سقفی تنها یک پرکننده ساده نیست؛ بلکه بخشی حیاتی از عملکرد حرارتی و سازه‌ای سقف است.

---

نقش تیرچه بلوک در کاهش مصرف بتن و فولاد

---

قالب موقت بتن

فوم بین تیرچه‌ها قرار می‌گیرد و در زمان بتن‌ریزی، قالب موقتی برای شکل‌دهی بتن است. بنابراین باید توان تحمل وزن بتن را بدون تغییر شکل داشته باشد.

کاهش وزن سازه

جایگزینی فوم به‌جای مصالح سنگین مانند آجر یا بلوک سیمانی باعث کاهش قابل‌توجه بار مرده ساختمان می‌شود. این موضوع در ایمنی سازه در برابر زلزله نیز نقش مهمی دارد.

عایق حرارتی و صوتی

فوم‌های سقفی با ساختار سلولی خود، انتقال حرارت و صدا را کاهش می‌دهند و موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی ساختمان می‌شوند.

تاثیر دانسیته بر مقاومت مکانیکی فوم سقفی

یکی از مشکلات رایج در پروژه‌های ساختمانی، خرد شدن یا لهیدگی فوم در زمان بتن ریزی است. این مسئله اغلب ناشی از پایین بودن دانسیته فوم است.

آزمایش مقاومت فشاری

بر اساس آزمایش‌های انجام‌شده در مراکز استاندارد، نتایج زیر برای فوم‌های با دانسیته مختلف گزارش شده است:

• فوم سبک (۸ kg/m³): تغییر شکل در فشار حدود ۰.۲ مگاپاسکال
• فوم متوسط (۱۰ تا ۱۲ kg/m³): تحمل فشار تا ۰.۳۵ مگاپاسکال بدون شکست
• فوم سنگین (۱۳ تا ۱۵ kg/m³): مقاومت تا حدود ۰.۴ مگاپاسکال

در شرایط واقعی ساخت‌وساز، فوم‌های متوسط معمولاً بهترین عملکرد را نشان می‌دهند، چون علاوه بر مقاومت مناسب، وزن کمی نیز دارند.

مزایای فوم استاندارد میگلی

گروه تولیدی میگلی در فرآیند تولید، از مواد اولیه خالص و دستگاه‌های تمام‌اتوماتیک استفاده می‌کند تا دانسیته هر بلوک فوم کاملا یکنواخت و کنترل‌شده باشد. این ویژگی باعث می‌شود:

• فوم در زمان بتن‌ریزی تغییر شکل ندهد.
• سطح بتن‌ریزی یکنواخت و بدون نشست باشد.
• احتمال ترک خوردن بتن به حداقل برسد.

دانسیته و عملکرد حرارتی فوم سقفی

فوم سقفی علاوه بر مقاومت فشاری، باید عملکرد مناسبی در برابر انتقال حرارت نیز داشته باشد. مقایسه عملکرد حرارتی و صوتی بلوک‌های یونولیتی به شما در درک بهتر کمک خواهد کرد. در این بخش، دانسیته فوم نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.

رابطه دانسیته و عایق حرارتی

هرچه دانسیته فوم کمتر باشد، فضای بین سلول‌ها بیشتر و در نتیجه مقاومت حرارتی بالاتر خواهد بود.
به زبان ساده‌تر:

فوم سبک‌تر = هوای بیشتر بین سلول‌ها = عایق حرارتی قوی‌تر

اما این مزیت تا حدی ادامه دارد. اگر فوم بیش از حد سبک شود، ممکن است در برابر بتن آسیب ببیند. بنابراین در مناطق گرم و خشک (مانند یزد، کرمان و اهواز) که نیاز به عایق قوی‌تر وجود دارد، می‌توان از فوم سبک‌تر استفاده کرد. ولی در مناطق سردسیر یا مناطقی با بار بتن سنگین، فوم با دانسیته متوسط (۱۰ تا ۱۲) انتخاب ایده‌آل است.

نکات اجرایی مهم در استفاده از فوم سقفی

حتی اگر بهترین فوم را از برند معتبری مانند میگلی خریداری کنید، رعایت اصول نصب و اجرا اهمیت بسیاری دارد. چند نکته کاربردی که نباید فراموش شود:

1. عدم ریختن مستقیم بتن روی فوم: بتن باید ابتدا بین تیرچه‌ها پخش شود تا فشار لحظه‌ای بر سطح فوم وارد نشود.
2. استفاده از فوم با لبه‌های مقاوم: فوم‌هایی که لبه‌های آن‌ها خرد یا نامنظم باشد، در زمان نصب آسیب می‌بینند.
3. خودداری از فوم‌های بازیافتی: فوم‌هایی که بوی تند یا ظاهر پوسته‌پوسته دارند، معمولاً از مواد ضایعاتی ساخته می‌شوند و دانسیته واقعی ندارند.
4. خرید از تولیدکننده معتبر: تنها کارخانه‌هایی که نشان استاندارد ملی (مانند ISIRI 11108) دارند، کیفیت محصول را تضمین می‌کنند.
5. شرایط انبارداری مناسب: فوم‌ها باید در محیط خشک و سایه قرار گیرند تا تغییر شکل ندهند.

دانسیته مناسب برای شرایط مختلف اقلیمی

انتخاب دانسیته فوم فقط به سازه بستگی ندارد، بلکه اقلیم منطقه نیز عامل مهمی است:

نوع اقلیم	دانسیته پیشنهادی	توضیح
مناطق گرم و خشک (اهواز، یزد، کرمان)	۸ تا ۱۰	تمرکز بر عایق حرارتی بهتر
مناطق معتدل (تهران، اصفهان، شیراز)	۱۰ تا ۱۲	تعادل بین مقاومت و عایق حرارتی
مناطق سرد و کوهستانی (تبریز، همدان، اردبیل)	۱۲ تا ۱۳	مقاومت فشاری بالاتر برای تحمل بار برف

گروه تولیدی میگلی برای هر شرایط آب‌وهوایی، فوم‌هایی با دانسیته مناسب تولید می‌کند تا پیمانکاران بتوانند متناسب با پروژه، گزینه بهینه را انتخاب نمایند.

آیا می‌دانید فوم ضدحریق چیست؟

تفاوت فوم سقفی استاندارد با نوع غیر استاندارد

ویژگی‌های فوم سقفی مرغوب عبارتند از:

• وزن یکنواخت در تمامی نقاط بلوک
• عدم تغییر رنگ یا بوی نامطبوع
• سطح صاف و بدون شکستگی
• قابلیت برش آسان بدون خرد شدن

در مقابل، فوم‌های غیراستاندارد از مواد بازیافتی تولید می‌شوند. این محصولات ممکن است در ظاهر مشابه باشند، اما در هنگام بتن‌ریزی خرد شده و سبب نشست سقف یا ترک خوردن بتن می‌شوند.
فوم میگلی با استفاده از مواد اولیه نو و خط تولید تمام‌اتوماتیک، دانسیته واقعی و دقیق را تضمین می‌کند.

چگونه دانسیته فوم سقفی را تشخیص دهیم؟

اگر پیمانکار یا خریدار مصالح ساختمانی هستید، هنگام خرید فوم سقفی حتماً این نکات را بررسی کنید:

• وزن فوم را بسنجید: فوم بسیار سبک (زیر ۷ kg/m³) برای سقف مناسب نیست.
• از تولیدکننده برگه مشخصات فنی بخواهید.
• سطح فوم را لمس کنید: فوم با دانسیته مناسب، در برابر فشار انگشت سفت و مقاوم است.
• نمونه‌ای از فوم را در آب قرار دهید؛ فوم با کیفیت نباید آب را جذب کند.

در کارخانه میگلی تمام محصولات دارای برگه مشخصات فنی و برچسب دانسیته دقیق هستند تا خریدار با اطمینان خرید کند.

در پایان

انتخاب فوم سقفی مناسب، تاثیر مستقیمی بر دوام، ایمنی و کارایی سقف تیرچه بلوک دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد فوم با دانسیته ۱۰ تا ۱۲ کیلوگرم بر متر مکعب بهترین تعادل میان مقاومت مکانیکی و عایق حرارتی را فراهم می‌کند. در واقع، این نوع فوم در برابر فشار بتن دچار شکست یا لهیدگی نمی‌شود، انتقال حرارت و صوت را به حداقل می‌رساند و وزن سقف را کاهش داده و ایمنی سازه را افزایش می‌دهد.

گروه تولیدی میگلی با بیش از یک دهه تجربه در تولید انواع فوم سقفی استاندارد، توانسته است نیاز پیمانکاران و انبوه‌سازان را با کیفیت بالا و قیمت رقابتی برآورده کند.

پرسش‌های متداول

دانسیته فوم سقفی یعنی چه؟

دانسیته یا چگالی فوم سقفی، میزان وزن فوم در حجم مشخص است (بر حسب کیلوگرم بر متر مکعب). هرچه دانسیته بالاتر باشد، فوم متراکم‌تر و مقاوم‌تر است. فوم با دانسیته پایین‌تر سبک‌تر بوده و عایق حرارتی بهتری دارد.

بهترین دانسیته برای فوم سقفی تیرچه‌بلوک چند است؟

بر اساس استانداردهای ملی ساختمان، دانسیته مناسب بین ۱۰ تا ۱۲ کیلوگرم بر متر مکعب است. این بازه بهترین تعادل را بین مقاومت فشاری و عایق حرارتی ایجاد می‌کند. فوم‌های تولیدی گروه میگلی دقیقاً در همین محدوده و مطابق با استاندارد ISIRI 11108 تولید می‌شوند.

تفاوت فوم سبک و فوم سنگین در چیست؟

فوم سبک (۸ تا ۹ kg/m³) وزن کمتری دارد و عایق حرارتی بهتری است، اما مقاومت فشاری پایین‌تری دارد. فوم سنگین‌تر (۱۳ تا ۱۵ kg/m³) مقاومت بیشتری دارد ولی انتقال حرارتش بیشتر است. انتخاب نهایی باید بر اساس شرایط اقلیمی و نوع پروژه انجام شود.

اگر فوم سقفی دانسیته پایین داشته باشد چه اتفاقی می‌افتد؟

فوم‌هایی با دانسیته پایین ممکن است هنگام بتن‌ریزی خرد یا له شوند. این موضوع باعث ناصافی در سطح بتن و حتی ترک‌خوردگی سقف می‌شود. به همین دلیل استفاده از فوم‌های استاندارد میگلی که مقاومت فشاری تست‌شده دارند توصیه می‌شود.